؛ دگرگونی در دنیای کابل‌ها و شارژرها
تحلیل ویژه مجله برقام از مهم‌ترین تحول فناوری در حوزه موبایل
مقدمه:
در حرکتی که می‌توان آن را یکی از بزرگ‌ترین چرخش‌های فناورانه دهه اخیر دانست، شرکت اپل در جریان رونمایی از آیفون 15 اعلام کرد که از این پس، دیگر خبری از درگاه لایتنینگ نخواهد بود. این تصمیم، اگرچه در ظاهر تنها یک تغییر در نوع درگاه شارژ است، اما در باطن، پیامدهای عمیق‌تری برای اکوسیستم دیجیتال، بازار لوازم جانبی، مصرف‌کنندگان، و حتی سیاست‌گذاری‌های جهانی دارد.
چرا اپل USB-C را پذیرفت؟
بیش از یک دهه است که اپل به استفاده از کابل لایتنینگ در محصولاتش پایبند مانده بود. این کابل اختصاصی، که در سال ۲۰۱۲ همراه با آیفون ۵ معرفی شد، به یکی از نمادهای انحصار و یکپارچگی در محصولات اپل تبدیل شده بود. اما حالا با فشار نهادهای قانون‌گذار، به‌ویژه اتحادیه اروپا که قانونی برای یکسان‌سازی استاندارد شارژرها تصویب کرده، اپل چاره‌ای جز پذیرش USB-C نداشته است.
بر اساس قانون جدید اروپا، از سال ۲۰۲۴ تمامی دستگاه‌های قابل حمل الکترونیکی از جمله گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و دوربین‌ها باید از درگاه USB-C برای شارژ استفاده کنند. هدف این قانون کاهش زباله‌های الکترونیکی، افزایش بهره‌وری مصرف‌کننده، و جلوگیری از انحصار شرکت‌ها در زمینه شارژرهاست.
این تغییر چه تفاوتی برای کاربر دارد؟
۱. افزایش سرعت انتقال داده و شارژ:
USB-C برخلاف لایتنینگ، از استانداردهای سریع‌تری مانند USB 3.1 و Thunderbolt پشتیبانی می‌کند. این یعنی انتقال ویدیوهای 4K، فایل‌های حجیم و شارژ سریع‌تر به کمک فناوری‌هایی مثل Power Delivery (PD).
۲. سازگاری بهتر با دیگر تجهیزات:
پیش از این کاربران اپل مجبور بودند کابل‌های مخصوص بخرند، ولی اکنون می‌توانند از کابل‌هایی استفاده کنند که در لپ‌تاپ، تبلت، هندزفری، اسپیکر و سایر گجت‌های اندرویدی هم کاربرد دارند. این باعث کاهش هزینه‌ها و حمل کمتر لوازم جانبی می‌شود.
۳. خداحافظی با انحصار، سلام به استاندارد جهانی:
لایتنینگ از نظر فنی انحصاری بود و لوازم جانبی آن باید گواهی رسمی Apple MFi می‌گرفتند. این محدودیت هم برای تولیدکننده‌های ثالث هزینه‌زا بود، هم برای مصرف‌کننده قیمت را بالا می‌برد. اکنون، با USB-C، این سد شکسته شده و بازار رقابتی‌تری شکل می‌گیرد.
پیامدهای این تغییر برای بازار جهانی و ایران:
بازار جهانی:
-
شرکت‌های بزرگ تولیدکننده لوازم جانبی مثل Anker، Belkin، Baseus و Ugreen سرمایه‌گذاری خود را بر روی کابل‌های USB-C با کیفیت بالا متمرکز کرده‌اند.
-
اپل احتمالاً با سیاستی جدید، همچنان سیستم گواهی‌دهی برای کابل‌های USB-C را حفظ می‌کند تا کنترل کیفی و بخشی از درآمد جانبی را نگه دارد.
بازار ایران:
-
فرصت بزرگی برای فروشندگان کالاهای دیجیتال و فروشگاه‌های الکترونیکی فراهم شده است تا کابل‌های USB-C تایپ‌سی مخصوص آیفون را وارد بازار کنند.
-
محصولات دارای فناوری PD و شارژرهای 20 واتی به بالا به شدت مورد استقبال کاربران اپلی قرار خواهند گرفت.
-
کاربران ایرانی باید دقت کنند که همه کابل‌های USB-C مناسب آیفون نیستند؛ باید از کابل‌هایی با استاندارد داده بالا و توان شارژ کافی استفاده شود.
دیدگاه تحلیلی برقام:
تغییر درگاه شارژ برای شرکتی مثل اپل، یک تصمیم صرفاً فنی نیست. این تغییر به نوعی تسلیم استراتژیک در برابر فشار سیاست‌گذاران و مطالبه کاربران جهانی است. اپل که همیشه با ایجاد چارچوب‌های اختصاصی در پی حفظ کنترل اکوسیستم خود بوده، اکنون مجبور به همسو شدن با یک استاندارد جهانی شده است.
با این حال، این حرکت می‌تواند فرصتی تازه نیز برای اپل باشد تا با ارائه لوازم جانبی USB-C دارای گواهی، درآمد جدیدی از بازار جانبی خود ایجاد کند.